Καρκίνος του Νεφρού

Σημαντικές πληροφορίες για τον καρκίνο του Νεφρού

Ο καρκίνος του Νεφρού είναι ένας τύπος καρκίνου που ξεκινά από τα νεφρά. Ο καρκίνος ξεκινά όταν τα κύτταρα στο σώμα αρχίζουν να αναπτύσσονται ανεξέλεγκτα.²

Τα νεφρά είναι ένα ζευγάρι οργάνων σε σχήμα φασολιού, το καθένα περίπου στο μέγεθος μιας γροθιάς. Προσαρμόζονται στο άνω πίσω τοίχωμα της κοιλιάς και προστατεύονται από τον κάτω θώρακα. Το ένα νεφρό είναι ακριβώς αριστερά και το άλλο ακριβώς δεξιά της σπονδυλικής στήλης. Το άνω και το κάτω τμήμα κάθε νεφρού ονομάζονται ανώτερος πόλος και κάτω πόλος.²

Η κύρια δουλειά των νεφρών είναι να απομακρύνουν το υπερβολικό νερό, το αλάτι και τα άχρηστα προϊόντα από το αίμα που εισέρχεται από τις νεφρικές αρτηρίες. Αυτές οι ουσίες γίνονται ούρα. Τα ούρα συγκεντρώνονται στο κέντρο κάθε νεφρού σε μια περιοχή που ονομάζεται νεφρική πύελος και στη συνέχεια αφήνουν τα νεφρά μέσω μακριών λεπτών σωλήνων που ονομάζονται ουρητήρες. Οι ουρητήρες οδηγούν στην ουροδόχο κύστη, όπου αποθηκεύονται τα ούρα μέχρι την ούρηση.²

Οι παράγοντες κινδύνου

Ως παράγοντας κινδύνου ορίζεται οτιδήποτε μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητές νόσησης από μια ασθένεια, όπως ο καρκίνος. Ωστόσο, η ύπαρξη ενός παράγοντα κινδύνου, ή ακόμα και περισσότερων, δεν σημαίνει ότι η νόσηση είναι βέβαιη.³

Διαφορετικοί τύποι καρκίνου μπορεί να έχουν διαφορετικούς παράγοντες κινδύνου. Κάποιοι από αυτούς μπορεί να μεταβληθούν (π.χ. κάπνισμα), ενώ άλλοι, όχι (π.χ. ηλικία, οικογενειακό ιστορικό). Είναι επίσης πιθανό να υπάρχουν ένας, περισσότεροι ή και κανένας αναγνωρίσιμος παράγοντας κινδύνου. Ακόμα κι αν ένας ασθενής με καρκίνο του Νεφρού εμφανίζει κάποιον από τους παράγοντες κινδύνου, είναι συχνά δύσκολο να προσδιοριστεί ο βαθμός της συσχέτισής του με τη νόσο.³

Οι παράγοντες κινδύνου του καρκίνου του Νεφρού μπορεί να περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων:³

• Παχυσαρκία
• Υψηλή αρτηριακή πίεση
• Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του Νεφρού
• Φύλο
• Ασθενείς με προχωρημένη νεφρική νόσο
• Γενετικοί και κληρονομικοί παράγοντες κινδύνου (π.χ. σύνδρομο VHL)

Ο υγιεινός τρόπος ζωής, η συχνή σωματική δραστηρότητα, ο συστηματικός προληκτικός έλεγχος, για τις ομάδες υψηλού κινδύνου, μπορεί να μειώσουν τις πιθανότητες για ανάπτυξη καρκίνου του Νεφρού.

Συμπτώματα

Σε πρώιμο στάδιο, ο καρκίνος του Νεφρού συνήθως δεν παρουσιάζει σημάδια ή συμπτώματα, αλλά σε πιο προχωρημένη νόσο είναι πολύ πιθανό να εμφανίσει.
Τα συμπτώματα του καρκίνου του Νεφρού μπορεί να περιλαμβάνουν:⁴

• Αιμορραγία στα ούρα (αιματοουρία)
• Πόνος στην πλάτη ή στα πλευρά που δεν υποχωρεί
  (και δεν έχει προκληθεί από τραυματισμό)
• Μια μάζα (όζος) στο πλάι ή στο κάτω μέρος της πλάτης
• Πυρετός που δεν προκαλείται από λοίμωξη και που δεν υποχωρεί
• Κόπωση
• Απώλεια όρεξης
• Απώλεια βάρους
• Χαμηλός αριθμός ερυθρών αιμοσφαιρίων (Αναιμία)

Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να προκληθούν από καρκίνο του Nεφρού (ή άλλο τύπο καρκίνου), αλλά πιο συχνά προκαλούνται από άλλες, καλοήθεις (μη καρκινικές) ασθένειες. Για παράδειγμα, το αίμα στα ούρα προκαλείται συχνότερα από λοίμωξη της ουροδόχου κύστης ή του ουροποιητικού συστήματος ή από πέτρα στα νεφρά. Ωστόσο, είναι σημαντικό κάθε ασυνήθιστο εύρημα, σημάδι ή σύμπτωμα να ελέγχεται άμεσα και να ζητείται η συμβουλή ιατρού ή άλλου αρμόδιου επαγγελματία υγείας.⁴

Διάγνωση και Ιατρικός Έλεγχος

Πολλοί τύποι καρκίνου του Νεφρού εντοπίζονται αρκετά νωρίς, καθώς περιορίζονται στο νεφρό, ενώ άλλοι εντοπίζονται σε πιο προχωρημένο στάδιο. Μερικοί λόγοι για αυτό είναι:⁵

1. Αυτοί οι καρκίνοι μπορεί μερικές φορές να μεγαλώσουν αρκετά χωρίς να προκαλούν πόνο ή άλλα προβλήματα.
2. Επειδή τα νεφρά βρίσκονται βαθιά μέσα στο σώμα, οι μικροί όγκοι των νεφρών δεν μπορούν να φανούν ή να γίνουν αισθητοί κατά τη διάρκεια μιας φυσικής εξέτασης.
3. Δεν υπάρχουν συνιστώμενες εξετάσεις προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του Νεφρού σε άτομα που δεν διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο. Για τα άτομα αυτά, ορισμένες εξετάσεις μπορούν να εντοπίσουν ορισμένους τύπους καρκίνου του Νεφρού νωρίς, αλλά καμία από αυτές δεν συνιστάται για τον έλεγχο του καρκίνου του Νεφρού.

Μια συνηθισμένη εξέταση ούρων (ανάλυση ούρων), η οποία συνήθως αποτελεί μέρος ενός πλήρους ιατρικού ελέγχου, μπορεί να εντοπίσει μικρές ποσότητες αίματος στα ούρα, ορισμένων ασθενών, με πρώιμο καρκίνο του Νεφρού. Αλλά πολλές άλλες παθήσεις εκτός από τον καρκίνο του Νεφρού μπορεί να προκαλέσουν αίμα στα ούρα. Μερικές φορές, οι ασθενείς με καρκίνο του Νεφρού δεν έχουν αίμα στα ούρα, έως ότου ο καρκίνος είναι αρκετά προχωρημένος και μπορεί να έχει εξαπλωθεί και σε άλλα μέρη του σώματος.⁵

Οι απεικονιστικές εξετάσεις όπως η αξονική τομογραφία κι η μαγνητική τομογραφία μπορούν συχνά να εντοπίσουν τον καρκίνο του Νεφρού σε πιο πρώιμο στάδιο. Ο υπέρηχος μπορεί, επίσης, να ανιχνεύσει ορισμένους πρώιμους καρκίνους των Νεφρών. Παρόλα αυτά, αυτές οι σύγχρονες διαγνωστικές μέθοδοι, μερικές φορές δεν μπορούν να διαφοροποιήσουν ένα καλοήθες εύρημα από ένα κακοήθες.⁵

Ομάδες υψηλού κινδύνου και
προληπτικός έλεγχος

Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας (European Association of Urology – EAU), για ασθενείς υψηλού κινδύνου για καρκίνο του Νεφρού, έχουν προταθεί διάφοροι παράγοντες που ενδέχεται να σχετίζονται με αυξημένο ή μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης νεφροκυτταρικού καρκινώματος. Αυτοί περιλαμβάνουν συγκεκριμένες διατροφικές συνήθειες και περιστασιακή έκθεση σε ορισμένες καρκινογόνες ουσίες. Ωστόσο, η σχετική βιβλιογραφία δεν διαθέτει ισχυρή τεκμηρίωση υψηλού επιπέδου.⁶

Έχουν ταυτοποιηθεί αρκετοί επαληθευμένοι παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του νεφρού, όπως το κάπνισμα, η παχυσαρκία και η υπέρταση. Η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας, η διακοπή του καπνίσματος και η μείωση του βάρους σε παχύσαρκους ασθενείς είναι τα κύρια προληπτικά μέτρα για τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του Νεφρού.⁶

Τύποι καρκίνου του Νεφρού

Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι καρκίνου του νεφρού, οι οποίοι διαφοροποιούνται με βάση το σημείο έναρξής τους, τον βαθμό ανάπτυξης
ή εξάπλωσής τους και τα χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς τους.²

• Νεφροκυτταρικό καρκίνωμα (RCC)
  Το Νεφροκυτταρικό καρκίνωμα, γνωστό κι ως καρκίνωμα των νεφρών ή αδενοκαρκίνωμα των νεφρικών κυττάρων, είναι ο πιο κοινός τύπος καρκίνου των νεφρών. Περίπου 9 στους 10 καρκίνους των Νεφρών είναι Νεφροκυτταρικό καρκίνωμα. Υπάρχουν διάφοροι υποτύποι Νεφροκυτταρικού καρκινώματος, βασισμένοι κυρίως στο πώς φαίνονται τα καρκινικά κύτταρα στο εργαστήριο. Γνωρίζοντας τον υπότυπο του Νεφροκυτταρικού καρκινώματος, μπορεί να αποτελέσει παράγοντα για τη λήψη της απόφασης σε σχέση με τη θεραπεία και μπορεί, επίσης, να βοηθήσει τον γιατρό να καθορίσει εάν ο καρκίνος μπορεί να οφείλεται σε κληρονομικό γενετικό σύνδρομο.²
• Διαυγοκυτταρικό καρκίνωμα των Νεφρών (ccRCC)
  Αποτελεί τον πιο συχνό τύπο Νεφροκυτταρικού καρκινώματος. Περίπου 7 στους 10 ασθενείς με Νεφροκυτταρικό καρκίνωμα νοσούν από αυτόν τον τύπο καρκίνου.²
• Μη Διαυγοκυτταρικό καρκίνωμα των Νεφρών (non-ccRCC)
  Οι τύποι του μη διαυγοκυτταρικού καρκινώματος των Νεφρών είναι: Θηλώδες Νεφροκυτταρικό καρκίνωμα, Χρωμοφοβικό Νεφροκυτταρικό καρκίνωμα, Σπάνιοι τύποι Νεφροκυτταρικού καρκινώματος, Μη προσδιορισμένο Νεφροκυτταρικό καρκίνωμα.²
• Άλλοι τύποι καρκίνου του Νεφρού
• Καλοήθεις (μη καρκινικοί) όγκοι των Νεφρών