#exeistonxrono Με εγκαιρη διάγνωση έχεις τον χρόνο

«Νιώθω δυνατή!
Νιώθω ότι άλλαξε η καθημερινότητά μου και είμαι έτοιμη να τολμήσω, να ζήσω και να μην αναβάλω τίποτα για αύριο!
Δίνω αξία στην κάθε μου στιγμή!»

–Δανάη

Η Αναστασία Πασακοπούλου,
πρόεδρος του Ομίλου Εθελοντών κατά του Καρκίνου ΑγκαλιάΖΩ
ξεχώρισε την ιστορία της Δανάης.

Η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να αυξήσει σημαντικά το προσδόκιμο επιβίωσης για πολλές μορφές καρκίνου1. Κάτι που καθημερινά διαπιστώνει η Αναστασία Πασακοπούλου, πρόεδρος του Ομίλου Εθελοντών κατά του Καρκίνου ΑγκαλιάΖΩ.

Ο ΟΕΚΚ-ΑγκαλιάΖΩ στοχεύει στην υποστήριξη όλων όσων βρίσκονται αντιμέτωποι με την νόσο του καρκίνου, καθώς και των οικείων τους. Μια από τις ιστορίες που έχουν ξεχωρίσει, είναι αυτή της Δανάης.

Η Ιστορία της Δανάης

«Διαγνώστηκα με μελάνωμα το 2008.

Είμαι ιδιωτική υπάλληλος και το πρόγραμμά μου ήταν πολύ απαιτητικό με αποτέλεσμα να μην έχω όσο ελεύθερο χρόνο θα ήθελα με τα αγαπημένα μου πρόσωπα. Έδινα προτεραιότητα στην καριέρα μου με αποτέλεσμα να μην περνάω πολύ χρόνο με τους δικούς μου ανθρώπους, κάτι που με στεναχωρούσε. Όταν όμως, έχω ελεύθερο χρόνο, μου αρέσει να βρίσκομαι μαζί με την αγαπημένη μου οικογένεια, τους φίλους και τους συγγενείς μου και να ταξιδεύω.

Αφ’ ότου διαγνώστηκα, φοβήθηκα ότι δεν θα μπορέσω να ανταπεξέλθω στο ρόλο μου ως μητέρα και στην φροντίδα της οικογένειάς μου, καθώς και ότι δεν θα μπορέσω να έχω την επαγγελματική εξέλιξη που έχω ονειρευτεί και στην οποία έχω επενδύσει πολλά χρόνια σπουδών και εργασίας.

Μετά την έγκαιρη διάγνωση, την προσωπική μου μάχη και νίκη, έκανα μια νέα αρχή. Πλέον, αντιμετωπίζω την καθημερινότητα διαφορετικά. Νιώθω πιο ελεύθερη να τολμήσω να κάνω πράγματα που στο παρελθόν ανέβαλα «διότι δεν ήταν η κατάλληλη στιγμή».

Μελάνωμα

Ήξερες ότι…

Το 2022, καταγράφηκαν περισσότερα από 331.722 νέα περιστατικά μελανώματος παγκοσμίως και 58.667 θάνατοι2.

Μία νόσος που προσβάλλει άτομα όλων των ηλικιών. Η μέση ηλικία διάγνωσης είναι τα 65 έτη, ωστόσο το μελάνωμα δεν είναι σπάνιο μεταξύ ατόμων ηλικίας κάτω των 30 ετών3.

Στην Ελλάδα, το 2022 τα νέα περιστατικά μελανώματος ανήλθαν σε περίπου 1.458 με τους άντρες να υπερτερούν σε σχέση με τις γυναίκες (περίπου 834 και 624 νέα περιστατικά, αντίστοιχα)4.

O κανόνας ΑBCDE για τα προειδοποιητικά σημεία μελανώματος5

Η εμφάνιση μιας νέας κηλίδας στο δέρμα – το μέγεθος, σχήμα και χρώμα της οποίας αλλάζει – ή μία κηλίδα με διαφορετική εικόνα, δύναται να αποτελέσει προειδοποιητικό σημείο μελανώματος και θα πρέπει να ελέγχεται από εξειδικευμένο ιατρό.

Ο κανόνας ABCDE αποτελεί έναν οδηγό για τα πρώιμα προειδοποιητικά σημεία μελανώματος.

A ΑΣΥΜΜΕΤΡΙΑ (ASYMMETRY)
Η μία πλευρά διαφέρει από την άλλη

B ΟΡΙΑ (BORDERS)
Τα όρια είναι ακανόνιστα

C ΧΡΩΜΑ (COLOR)
Ο σπίλος ή η κηλίδα δεν έχουν ομοιόμορφο χρώμα (εμφανίζουν διαφορετικό χρώμα ή απόχρωση)

D ΔΙΑΜΕΤΡΟΣ (DIAMETRE)
H διάμετρος είναι μεγαλύτερη από 6 χιλιοστά (αν και τα μελανώματα ενδέχεται κάποιες φορές να είναι μικρότερα)

Ε ΕΞΕΛΙΞΗ (EVOLUTION)
Αλλάζει το μέγεθος, το σχήμα ή το χρώμα της κηλίδας

Σημαντικές πληροφορίες για τον Καρκίνο του δέρματος6

Το μελάνωμα είναι η πιο σοβαρή μορφή καρκίνου του δέρματος. Χαρακτηρίζεται από ανεξέλεγκτη ανάπτυξη κυττάρων που παράγουν χρωστικές. Το μελάνωμα είναι δυνατό να εκδηλωθεί σε οποιοδήποτε σημείο του δέρματος, ακόμη και σε περιοχές που δεν εκτίθενται στον ήλιο, ωστόσο είναι πιθανότερη η έναρξη εκδήλωσής του σε συγκεκριμένες περιοχές του σώματος.

Πιθανά σημεία εμφάνισης6

Το πρόσωπο και ο αυχένας είναι συχνά σημεία εντόπισης.

Στους άνδρες, ο κορμός (θώρακας & ράχη) είναι τα πιο συχνά σημεία εντόπισης.

Στις γυναίκες, τα πιο συχνά σημεία εντόπισης είναι τα πόδια.

Ομάδες υψηλού κινδύνου7

Τα άτομα που διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης μελανώματος, είναι εκείνοι που παρουσιάζονται με το σύνδρομο δυσπλαστικού σπίλου (dysplastic nevus syndrome), άτομα με έντονο οικογενειακό ιστορικό ελανώματος καθώς και άτομα που είχαν παρουσιάσει στο παρελθόν καρκίνο του δέρματος.

Επιπλέον, τα ποσοστά εμφάνισης μελανώματος είναι υψηλότερα μεταξύ των ατόμων της λευκής φυλής και των ανδρών άνω των 60 ετών. Τα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα ή που λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή που καταστέλλει την ανοσοποιητική λειτουργία του οργανισμού διατρέχουν επίσης υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης μελανώματος.

Παράγοντες κινδύνου7

Η ακριβής αιτία εμφάνισης του μελανώματος είναι άγνωστη. Ωστόσο, υπάρχουν πολλοί παράγοντες κινδύνου. Ως παράγοντας κινδύνου λογίζεται οτιδήποτε αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης μιας νόσου. Μερικοί βασικοί παράγοντες κινδύνου εμφάνισης μελανώματος είναι:

  • Ηλικία και φύλο (άνδρες άνω των 60 ετών διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο)
  • Άλλοι παράγοντες (ορισμένα κληρονομικά σύνδρομα καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών, Xeroderma pigmentosum)
  • Ανοιχτό χρώμα επιδερμίδας, φακίδες και ανοιχτόχρωμα μαλλιά
  • Ιστορικό ηλιακού εγκαύματος
  • Υπερβολική έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία (UV)
  • Πολλοί ή ασυνήθιστοι σπίλοι (ελιές)
  • Εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
  • Οικογενειακό ιστορικό μελανώματος
  • Προηγούμενος καρκίνος του δέρματος
  • Φυλή ή εθνικότητα (τα ποσοστά μελανώματος είναι υψηλότερα μεταξύ των ατόμων της λευκής φυλής)

Ασθενείς υψηλού κινδύνου και προληπτικός έλεγχος8,9,10

Η απόλυτη πρόληψη του μελανώματος δεν είναι εφικτή, ωστόσο υπάρχουν τρόποι με τους οποίους είναι δυνατό να μειώσετε τον κίνδυνο εκδήλωσής του. Ο κυριότερος τρόπος μείωσης του κινδύνου εμφάνισης μελανώματος είναι η προστασία έναντι της υπεριώδους ακτινοβολίας που καταστρέφει το DNA των κυττάρων του δέρματος και επηρεάζει τα γονίδια που ελέγχουν την ανάπτυξη των κυττάρων του δέρματος. Η κύρια πηγή υπεριώδους ακτινοβολίας είναι ο ήλιος. Γι αυτό το λόγο, είναι σημαντική η προστασία από τον ήλιο κάθε φορά που βγαίνετε από το σπίτι, ακόμη και σε συννεφιασμένες ημέρες όταν η υπεριώδης ακτινοβολία εξακολουθεί να δρα. Δείτε παρακάτω ορισμένους τρόπους για να προστατευτείτε.

  • Αναζητήστε σκιερά μέρη
  • Φοράτε καπέλο
  • Καλύψτε το δέρμα σας
  • Χρησιμοποιείτε αντηλιακό
  • Φοράτε γυαλιά ηλίου
  • Αυτοεξέταση Δέρματος
  • Εξέταση από επαγγελματία υγείας

Διάγνωση και Θεραπεία11

Το μελάνωμα είναι ιάσιμο αν εντοπιστεί έγκαιρα. Για την έγκαιρη αντιμετώπισή του πρέπει να μάθετε πως να το εντοπίζετε. Ο ιατρός θα σας κάνει ερωτήσεις σχετικά με το πότε εμφανίστηκε για πρώτη φορά το συγκεκριμένο ύποπτο σημείο στο δέρμα σας και εάν υπάρχουν αλλαγές στο μέγεθος, την εμφάνιση ή την υφή. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης, ο δερματολόγος σας θα ελέγξει το μέγεθος, το σχήμα, το χρώμα και την υφή τυχόν αλλαγών στο δέρμα. Εάν τα σημάδια δείχνουν καρκίνο του δέρματος, θα γίνουν περισσότερες εξετάσεις.

Βιοψία δέρματος

Η βιοψία θέτει τη διάγνωση του καρκίνου του δέρματος.

Απεικονιστικές εξετάσεις

Παραδείγματος χάριν, μαγνητική τομογραφία (MRI) ή αξονική τομογραφία (CT).

Υπάρχουν πολλοί τρόποι αντιμετώπισης του καρκίνου του δέρματος. Οι κύριοι τύποι θεραπείας είναι:

  • Χειρουργείο
  • Ακτινοβολία
  • Στοχευμένη Φαρμακευτική Θεραπεία
  • Ανοσοθεραπεία
  • Χημειοθεραπεία
  • Άλλες τοπικές θεραπείες

(ορισμένες από αυτές χρησιμοποιούν κρυοθεραπεία, χημειοθεραπεία ή άλλα φάρμακα που τοποθετούνται απευθείας στο δέρμα, φωτοθεραπεία (PDT) ή λέιζερ)

Τύποι καρκίνου του δέρματος11,12

Εκτός από το μελάνωμα, υπάρχουν και άλλοι τύποι καρκίνοι του δέρματος, μερικοί εκ των οποίων είναι πολύ σπάνιοι. Οι πιο κοινοί τύποι καρκίνου του δέρματος, εκτός του μελανώματος, είναι οι εξής:

  • Βασικοκυτταρικός καρκίνος (basal cell cancer), ο οποίος ξεκινά από το χαμηλότερο στρώμα του δέρματος
  • Ακανθοκυτταρικός καρκίνος (squamous cell cancer), ο οποίος ξεκινά από το ανώτερο στρώμα του δέρματος

Οι περισσότεροι καρκίνοι του δέρματος ξεκινούν από το ανώτερο στρώμα του δέρματος, που ονομάζεται επιδερμίδα12. Υπάρχουν 3 κύριοι τύποι κυττάρων σε αυτό το στρώμα:

Βασικά κύτταρα: Αυτά τα κύτταρα εντοπίζονται στο κάτω μέρος της επιδερμίδας, που ονομάζεται βασικοκυτταρικό στρώμα.

Πλακώδη κύτταρα: Πρόκειται για επίπεδα κύτταρα στο άνω (εξωτερικό) τμήμα της επιδερμίδας, τα οποία αποβάλλονται συνεχώς καθώς σχηματίζονται νέα.

Μελανοκύτταρα: Αυτά τα κύτταρα παράγουν την καφέ χρωστική ουσία που ονομάζεται μελανίνη, η οποία και προσδίδει στο δέρμα το καστανό ή καφέ χρώμα του.

ΑγκαλιάΖΩ
ΕΟΠΕ
ΕΛΛΟΚ
Άλμα Ζωής
Karkinaki
VHL Family Alliance Greece

Αυτές οι πληροφορίες προορίζονται για γενική πληροφόρηση και ενημέρωση του κοινού και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αντικαταστήσουν τη συμβουλή ιατρού ή άλλου αρμοδίου επαγγελματία υγείας.

Το υλικό της παρούσας εκστρατείας περιλαμβάνει πηγές αναφοράς για λόγους τεκμηρίωσης και δεν έχει σκοπό την καθ’ οιονδήποτε άλλο τρόπο χρήση του περιεχομένου τους.

  1. World Health Organization, “Promoting cancer early diagnosis”, διαθέσιμο εδώ: https://www.who.int/activities/promoting-cancer-early-diagnosis, τελευταία πρόσβαση: Ιούνιος 2024.
  2. Ferlay J, Ervik M, Lam F, Laversanne M, Colombet M, Mery L, Piñeros M, Znaor A, Soerjomataram I, Bray F (2024). Global Cancer Observatory: Cancer Today. Λυόν, Γαλλία: International Agency for Research on Cancer, διαθέσιμο εδώ: https://gco.iarc.who.int/media/globocan/factsheets/populations/900-world-fact-sheet.pdf, τελευταία πρόσβαση: Ιούνιος 2024.
  3. The American Cancer Society, “Key Statistics for Melanoma Skin Cancer”, 2024, διαθέσιμο εδώ: https://www.cancer.org/cancer/melanoma-skin-cancer/about/key-statistics.html, τελευταία πρόσβαση: Ιούνιος 2024.
  4. Ferlay J, Ervik M, Lam F, Laversanne M, Colombet M, Mery L, Piñeros M, Znaor A, Soerjomataram I, Bray F (2024). Global Cancer Observatory: Cancer Today. Λυόν, Γαλλία: International Agency for Research on Cancer, διαθέσιμο εδώ: https://gco.iarc.who.int/media/globocan/factsheets/populations/300-greece-fact-sheet.pdf, τελευταία πρόσβαση: Ιούνιος 2024.
  5. The American Cancer Society, “Signs and Symptoms of Melanoma Skin Cancer”, 2023, διαθέσιμο εδώ: https://www.cancer.org/cancer/melanoma-skin-cancer/detection-diagnosis-staging/signs-and-symptoms.html, τελευταία πρόσβαση: Ιούνιος 2024.
  6. The American Cancer Society, “What Is Melanoma Skin Cancer?”, 2023, διαθέσιμο εδώ: https://www.cancer.org/cancer/melanoma-skin-cancer/about/what-is-melanoma.html, τελευταία πρόσβαση: Ιούνιος 2024.
  7. NCCN Guidelines for Patients – Melanoma, 2024, διαθέσιμο εδώ: https://www.nccn.org/patientresources/patient-resources/guidelines-for-patients, τελευταία πρόσβαση: Ιούνιος 2024.
  8. The American Cancer Society, “Can Melanoma Skin Cancer Be Prevented?”, 2023, διαθέσιμο εδώ: https://www.cancer.org/cancer/melanoma-skin-cancer/causes-risks-prevention/prevention.html, τελευταία πρόσβαση: Ιούνιος 2024.
  9. The American Cancer Society, “How to Protect Your Skin from UV Rays”, 2024, διαθέσιμο εδώ: https://www.cancer.org/healthy/be-safe-in-sun/uv-protection.html τελευταία πρόσβαση: Ιούνιος 2024.
  10. The Skin Cancer Foundation, “All About Sunscreen”, 2022 , διαθέσιμο εδώ: https://www.skincancer.org/skin-cancer-prevention/sun-protection/sunscreen/, τελευταία πρόσβαση: Ιούνιος 2024.
  11. The American Cancer Society, “If You Have Basal or Squamous Cell Skin Cancer”, 2023, διαθέσιμο εδώ: https://www.cancer.org/cancer/basal-and-squamous-cell-skin-cancer/if-you-have-basal-or-squamous-skin-cancer.html, τελευταία πρόσβαση: Ιούνιος 2024.
  12. The American Cancer Society, “What Are Basal and Squamous Cell Skin Cancers?”, 2023, διαθέσιμο εδώ: https://www.cancer.org/cancer/basal-and-squamous-cell-skin-cancer/about/what-is-basal-and-squamous-cell.html, τελευταία πρόσβαση: Ιούνιος 2024.

GR-NON-01251